مسکن علاوه بر اینکه سرپناهی برای شهروندان است، در اقتصاد نیز به سرمایهیی پرسود تبدیل شده است.
پولنیوز - از آنجا که مسکن مناسب یکی از اصلیترین حقوق شهروندی است، سیاستگذاری مناسب در این حوزه اهمیت دوچندان دارد. با این وجود، مساله مسکن در بسیاری از کشورها تبدیل به یک معضل شده است؛ معضلی که شبیه یک مساله پیچیده اجتماعی است.
مسکن علاوه بر اینکه سرپناهی برای شهروندان است، در اقتصاد نیز به سرمایهیی پرسود تبدیل شده است. بر این اساس، قیمت خرید، رهن و اجاره ملک، تحت تصمیم بازار و ساختارهای اقتصادی دولتها قرار میگیرد. با این حساب، تهیه سرپناه به عنوان حق شهروندی، امر چندان سادهیی نیست. این مساله با توجه به شرایط اقتصادی هر کشور، متفاوت است.
شرایط اجاره مسکن در بریتانیا بررسی شده است. در این گزارش عنوان شده که افزایش اجارهبهای مسکن در این کشور، باعث شده تا از هر 8کارگر، یک نفر در فقر زندگی کند. داشتن شغل مناسب در بریتانیا به معنای رهایی از فقر نیست، چراکه ماهانه بخش زیادی از درآمد شهروندان صرف اجاره مسکن میشود. بر این اساس دستمزدها نمیتواند هزینه زندگی را تامین کند. همچنین در سالهای اخیر افزایش اجاره مسکن بیشتر از افزایش دستمزدها بوده و حتی گاهی دستمزد کارگران ثابت مانده که این موضوع باعث افزایش فقر در 10سال گذشته شده است.
آن طور که در این گزارش عنوان شده، رفتارهای اقتصادی بریتانیا، به نفع خانوادههای کمدرآمد نیست. در این کشور، دستمزدها پایین بوده و هرسال نیز کاهش مییابد. بنابراین بالا بودن هزینه مسکن در بریتانیا، باعث شده از هر 8نفر یک نفر در فقر زندگی کند. این جمعیت فقیر در سال 2005 نزدیک به 2.2میلیون نفر بودهاند که در سال 2016، به 4.5میلیون نفر رسیدهاند.
نکته مهم دیگر اینکه طبق نظر کارشناسان اقتصادی، مردم کمدرآمد نمیتوانند از شغل خود توقع بهبود مسائل مالی را داشته باشند. در این گزارش، 20درصد افراد با درآمد پایین و 20درصد خانوارهای با درآمد متوسط، مورد بررسی قرار گرفتهاند. این افراد یا در خانهیی که مالکیت خصوصی دارد، زندگی میکنند یا در خانههایی که به صورت مسکن اجتماعی و خوابگاه تحت مالکیت دولت یا سازمانهای مردمنهاد است، روزگار میگذرانند. افرادی هم هستند که از طریق وام، هزینههای مسکن خود را تامین میکنند.
در بررسی هر سه دسته این مستاجران در بریتانیا، کارگران با دستمزد پایین، بخش زیادی از درآمدشان صرف اجارهبهای مسکن میشود. این موضوع باعث میشود که خطر ابتلا به فقر بین خانوادههای کمدرآمد افزایش پیدا کند. بیشترین هزینه، صرف اجاره خانههایی میشود که مالک خصوصی دارند. در این میان، افراد کمدرآمد مورد بررسی، 73درصد از درآمد خود را ماهانه برای اجاره مسکن میپردازند. بنابراین، سایر هزینههای زندگی این افراد از 27درصد باقیمانده دستمزدشان باید پرداخت شود که بهنظر غیرممکن میآید. افرادی که درآمد متوسط دارند نیز، ماهانه 30درصد از درآمد خود را صرف اجاره مسکن میکنند. 48درصد از دستمزد کارگران کمدرآمد، صرف پرداخت اجارهبهای مسکنهایی میشود که تحت نظارت دولت یا سازمانهای مردمنهاد قرار دارند. هرچند که در مقایسه با ملکهای خصوصی، این افراد درصد کمتری از درآمد خود را صرف مسکن میکنند، اما باز هم برای تامین سایر نیازهای زندگی، با مشکل مواجه میشوند. اجاره این نوع از مسکن، برای افرادی که درآمد متوسط دارند، نزدیک به 5درصد از دستمزدشان میشود.
آنطور که در این گزارش آمده است، خانههایی که برای تامین اجارهشان وام پرداخت میشود، برای افراد با درآمد پایین مناسبترین گزینه است، چراکه در این صورت تنها نزدیک به 27درصد از درآمد این افراد به اجاره مسکن اختصاص مییابد. در این نوع از مسکن، 3درصد از دستمزد افرادی که درآمد متوسط دارند صرف هزینههای مسکن میشود.
باتوجه به این گزارش، یکی از شاخصهای مهم در بخش مسکن، نسبت بهای یک مسکن مناسب، به متوسط درآمد یک خانوار است. بنابراین هرچه اجاره مسکن، سهم بیشتری از درآمد خانواده را به خود اختصاص دهد، خانوارها مجبور میشوند نه تنها از تفریح و سفر خود بگذرند بلکه حیاتیترین نیازهای اولیه مانند آموزش و بهداشت را نیز نادیده بگیرند. طبق این گزارش به نظر میرسد بازار مسکن در بریتانیا بازاری بسیار آشفته و بحرانی است چراکه بخشی از این خانوادههای کمدرآمد، برای پرداخت اجاره مسکن، ناچارند از سایر نیازهای خود چشمپوشی کنند.