بازار مسکن در تابستان امسال هم گرم نشد؛ فعلاً بخش عمده رفتوآمدها در این بازار مربوط به اجارهنشینهایی است که به سنت هر سال، پیش از بازگشایی مدارس به دنبال یافتن خانه هستند. در این میان تعداد متقاضیان خرید مسکن نیز گرچه نسبت به 3ماه نخست سال بیشتر شده اما بازهم این حضور بهقدری پر جنبوجوش نیست که بشود عنوان رونق به آن داد. گزارش میدانی از بنگاههای مشاور املاک شهر تهران نشان میدهد از آخرین روزهای بهار 96، با آغاز فصل جابهجایی در بازار مسکن، تردد به بنگاههای مشاور املاک افزایش یافته؛ بهگونهای که دیگر از کسادی بنگاهها خبری نیست اما بخش قابلتوجهی از مراجعان فعلی بازار مسکن را اجارهنشینها تشکیل میدهند.
بنابراین گزارش، شواهد حاکی از این است که در فصل تابستان سال جاری مراجعه تعداد متقاضیان خریدوفروش مسکن نیز نسبت به ماههای قبل حدود 10تا 15درصد افزایش یافته که بخش عمده آنها را متقاضیان مصرفی مسکن تشکیل میدهند اما درعینحال فروشندگان مسکن نیز قیمتهای پیشنهادی خود را تا حدود 10درصد نسبت به قبل افزایش دادهاند که فراتر از توان مالی خریداران مصرفی این بازار است و همین مسئله باعث شده معاملات چندانی در این بازار جوش نخورد.
البته آنگونه که مشاوران املاک میگویند در بازار فعلی شرایطی مهیا شده تا فروشندگانی که میخواهند واحد مسکونی خود را با قیمت عرف بازار به فروش برسانند در زمان کمی با خریداران به تفاهم برسند؛ بااینحال مسئلهای که در این میان باعث شده بازار مسکن دوباره رنگ کسادی و رکود به خود بگیرد این است که برخی از فروشندگان با تصور اینکه قیمت مسکن در ماههای آتی افزایش قابلتوجهی را تجربه خواهد کرد،
قیمتهای پیشنهادی خود را افزایش دادهاند و برخی نیز بهرغم سپردن واحد مسکونی خود به بنگاه اعلام کردهاند که فعلاً فروشنده نیستند؛ این در حالی است که عملاً تغییر محسوسی در قدرت خرید متقاضیان بازار رخ نداده و این افزایش قیمتها را قبول نمیکنند. به همین دلیل چند روزی است که مراجعه به بنگاهها تا حدی سبک شده و بازار خلوتتر به نظر میرسد؛ گویی بازار دوباره در حال کساد شدن و برگشتن به رکود است.
کاهش 5.4 درصدی معاملات
آمارهای منتشرشده از سوی بانک مرکزی نیز تداوم وضعیت قبلی در بازار خریدوفروش مسکن را تأیید میکند؛ بر اساس گزارش بانک مرکزی، تعداد معاملات خریدوفروش آپارتمان مسکونی شهر تهران در تیرماه سال جاری به 14هزار و 533واحد رسیده که نسبت به ماه قبل 5.4درصد کاهش یافته است. در این ماه متوسط قیمت هر مترمربع زیربنای مسکونی در شهر تهران نیز 4میلیون و 619هزار و 700تومان بوده که نسبت به ماه قبل 1.2درصد افزایش دارد.
در این ماه توزیع حجم معاملات بهگونهای بوده است که 59.7درصد واحدهای مسکونی با قیمتی کمتر از متوسط قیمت معاملات این ماه معامله شده و 51.3درصد از معاملات انجام شده در این ماه نیز به واحدهایی با زیربنای کمتر از 80مترمربع اختصاص داشته است؛ مسئلهای که میتواند ناشی از حضور متقاضیان مصرفی و خُرد در بازار مسکن باشد که بخش زیادی از آنها با کمک وام مسکن در پی خرید واحدهایی نسبتاً ارزانقیمت هستند.
اداره بررسیها و سیاستهای اقتصادی بانک مرکزی در گزارش خود، رشد بازار اجارهبها در تیرماه 96نسبت به ماه مشابه سال قبل را در شهر تهران 11درصد و در کل مناطق شهری ۹.۳ درصد اعلام کرده است؛ رقمهایی که البته با اظهارنظر مشاوران املاک درباره افزایش 15تا 20درصدی نرخ عمومی اجارهبها در شهر تهران همخوانی ندارد.
تمایل سازندگان به احتکار مسکن
یکی از نکات قابلتوجه در گزارش بانک مرکزی از تحولات بازار مسکن تیرماه 96این است که سهم واحدهای مسکونی با سن تا ۵ سال ساخت طبق روال ماههای اخیر با کاهش 5.8درصدی نسبت به سال قبل مواجه شده است؛ بهگونهای که سهم این واحدها از کل معاملات به ۴۶.۲ درصد رسیده و در مقابل به سهم واحدهای با قدمت ۶ تا ۱۰ سال و بیش از ۱۵ سال افزوده شده است.
بخشی از کاهش سهم ساختمانهای جوان از کل معاملات میتواند ناشی از تداوم رکود مسکن و کاهش ساختوساز مسکونی باشد اما آنگونه که مشاوران املاک میگویند در ماه اخیر بسیاری از سازندگان مسکونی نیز واحدهای سپرده شده برای فروش را پس گرفتهاند و فروش را تعویق انداختهاند.
در سالهای اخیر، رکود مسکن باعث شد بخش زیادی از واحدهای مسکونی نوساز بدون مشتری بمانند و مالکان تعداد زیادی از این واحدها را به امید بازگشت رونق و رشد قیمتها خالی گذاشتند؛ گویا در شرایطی فعلی نیز که عملاً طرح مالیات ستانی از خانههای خالی به فراموشی سپرده شده، دارندگان واحدهای مسکونی نوساز چندان برای احتکار واحدهای خود به امید افزایش قیمت بیرغبت نباشند.
