درتازه ترین اظهارنظرها درباره معضل واحدهای خالی ازسکنه، معاون مسکن و ساختمان از واژه تله برای توصیف این واحدها استفاده کرد وگفت: دویست میلیارد دلار سرمایه در خانههای خالی به تله افتاده است. دوسال پیش نیز عبده تبریزی – مشاور اقتصادی وزیر راه ارزش خانه های خالی بدون سکنه در کشور را20 میلیارد دلار برآورده کرده بود. همزمان اخیرا عباس آخوندی نیز در سال جاری درمراسم بنیاد مسکن از خانه های خالی سخن راند و گفت واحدهای مسکونی خالی از سکنه ۲۵۰ میلیارد دلار ثروت ملی را محبوس کرده اند.
موضع گیری مسئولان درباره آمارهای خالی از سکنه درحالی صورت میگیرد که عموما راهکار و نسخه کارآمدی برای حل بحران خانه های خالی ازسکنه عنوان نمی شود. البته میتوان گفت که دم دستترین نسخه ای که مسئولان درباره آن متفق القول هستند و به عنوان یک نسخه راهگشا برای حل بحران خانه های خالی از سکنه عنوان میکنند اخذ مالیات ازخانه های خالی از سکنه است، موضوعی که هرگز جنبه عملیاتی پیدا نکرد چرا که عموما راهکارهای دور زدن این قانون فراهم است و صاحبان خانه های خالی به خوبی واقف هستند ازچه ترفندهایی ملک خود را از اتهام خانه خالی بودن خارج کنند.
مضاف براین باید در نظر داشت که دریافت مالیات از این املاک مشروط به فراهم بودن زیرساختهای این امر است به طوری که لازمه تحقق این مهم دارا بودن بانک اطلاعاتی جامع وکامل از ساختمانها و املاک است که در این زمینه اگرچه وزارت راه وعدههایی مبنی بر احداث این سامانه کرده است اما تاکنون در اجرایی کردن آن ناکام مانده است.
البته همزمان گروهی دیگر براین باورند که که چنانچه از سازندهها حمایتهای مالی شود و درصورت برقراری تعامل مطلوب بین بانکها و موسسههای مالی این امکان وجود خواهد داشت که خانههای خالی به بازار مصرفی مسکن تزریق شود. اما به طور کل این اظهارنظرها و سناریوها در حالی است که در عمل توفیقی برای حل این مساله نداشته اند.
بنابراین میتوان گفت که عملا تاکنون راه چاره ای که دولت بتواند محتکران مسکن را ملزم کند که ملک خود را به بازار تزریق کنند پیدا نشده است. درچنین شرایطی فقط ارائه آمارهای نگران کننده درباره سرمایه های بلوکه شده در این خانههای خالی است که هربار به عنوان یک تلنگر عنوان می شود تا نشان داده شود که در شرایط بحرانی بازار مسکن که روز به روز برشکاف بین عرضه وتقاضای مسکن افزوده میشود، چه حجمی از سرمایه ها دراین بازار بلوکه شده اند.
البته در برابر نگرانیهایی که دولت درباره واحدهای خالی از سکنه مطرح میکند و نسبت به حبس سرمایه در این واحدها هشدار میدهد، برخی از کارشناسان براین باورند دیدگاهی که میگوید سرمایه در این واحدها گیر کرده اساسا نادرست است چرا که پول در این واحدها تبدیل به کاشی، سیمان، آهن آلات و... شده است و دوباره به سیستم اقتصادی بازگشته است.
البته در جدید ترین موضعگیری درباره خانههای خالی از سکنه مدیر کل دفتر برنامهریزی و اقتصاد مسکن اعلام کرد: به دنبال برگزاری جلسه اتاق فکر در معاونت مسکن در هفته گذشته و اعلام جزئیات آمار خانههای خالی و خانههای دوم، دفتر اقتصاد مسکن بررسی درباره مدلهای جهانی موفق برای مصرفی شدن خانههای بلااستفاده را آغاز کرده است.
علی چگینی گفته در برخی کشورهای اروپایی که طی سالهای اخیر با چالش رشد خانههای خالی مواجه بودند، تجربیات موفقی وجود دارد که قصد داریم از آنها، مشروط به قابل اجرا بودن در بازار مسکن کشورمان با توجه به مقررات و قوانین حقوقی حاکم بر بازار ملک، استفاده کنیم.
چگینی با اشاره به بازار خانههای دوم افزوده است تا کنون همه صاحبنظران و مسوولان از وجود خانههایی که مقطعی از سال، مالکان آنها از آن استفاده میکنند، مطلع بودند اما آماری از این نوع املاک وجود نداشت و تازه در جریان سرشماری و در نشست اتاق فکر مسکن، برای اولین بار، آمار 1/ 2 میلیونی از خانههای دوم اعلام شد. چگینی معتقد است بخش اصلی سیاستگذاری باید در جهت کنترل روند رشد تعداد خانههای خالی تنظیم شود و همزمان، هزینه نگهداری خانه خالی و خانه دوم برای مالکان از طریق واقعیسازی عوارض شهری و مالیاتهای محلی متحول شود.
دراین بین باید گفت که هنوز وزارت خانه راه و شهرسازی درباره جزئیات راهکاری که میخواهد با الگوگیری از تجارب کشورهای پیشرفته نسبتا به حال معضل خانه های خالی اقدام کند، زچیزی نگفته است و باید دید با توجه به تجربههای شکست خوردهای که برای حل بحران خانههای خالی از سکنه اتخاذ شده است، آیا اینبار وزارت راه قادرخواهد بود که با تجربههای خارجی نسبت به رفع مشکل خانههای خالی اقدام کند؟