در طرح مسکن مهر، مردم خود مالک پروژه هستند و پیمانکاران و واسطه ها، مدیران اجرایی پروژه ساخت محسوب می گردند. با این روش، ارزش افزوده به روش عادلانه در میان مردمی که توان خرید مسکن را نداشتند، توزیع شد
به گزارش رهیاب: طبق برآوردهای انجام شده تا سال 1404، 12 میلیون زوج جدید در کشور خواهیم داشت. کشور در ده سال آینده با 2.5 میلیون واحد مسکونی فرسوده روستایی، 5/5 میلیون واحد فرسوده شهری و یک میلیون کمبود مسکن در بازار مواجهه خواهد شد و برای تامین نیاز جامعه می بایست تا ده سال آینده 21 میلیون واحد مسکونی جدید در کشور احداث شود و این نیاز صرفا با انبوه سازی های فراوان که حمایت بخش دولتی را در کنار خود دارد امکان پذیر است.
این انبوه سازی صرفا به معنای ادامه مسکن مهر به شیوه سابق نیست، بلکه می توان با اصلاح آن در قالب یک بسته با تنوع های گوناگون به حل نیاز مسکن کشور پرداخت. مسکنی که می توان آن را اصلی ترین نیاز خانوار ایرانی دانست که حل یکباره معضل آن، دولت را از ارائه صدها یارانه مختلف به خانواده های ایرانی بی نیاز می‌کند.
اما چرا همچنان کلیت طرح مسکن مهر به عنوان مهمترین شیوه حل نیاز مسکن در کشور شناخته می شود؟ برای پاسخگویی به این سوال نیاز است که این طرح را بیشتر از قبل بشناسیم.
سه عامل مهم تشکیل دهنده عناصر اصلی قیمت مسکن می باشند:
1- ارزش افزوده
2- ساخت و تولید
3- زمین
یکی از مسائلی مهمی که در طرح مسکن مهر مطرح گردید، حل مشکل زمین بود و در دولت قبل این سوال مطرح شد، وقتی زمین برای دولت است، چرا دولت باید بابت اعطای آن به مردم پولی را دریافت کند؟
از سوی دیگر در طرح مسکن مهر، مردم خود مالک پروژه هستند و پیمانکاران و واسطه ها، مدیران اجرایی پروژه ساخت محسوب می گردند. با این روش، ارزش افزوده به روش عادلانه در میان مردمی که توان خرید مسکن را نداشتند، توزیع شد.
یکی دیگر از مسائلی که در مسکن مهر حل شده است، ارائه تسهیلات قرض الحسنه به تولید مسکن است، نه خرید مسکن.
اصولا وام خرید مسکن، اثر تورمی دارد و این دولت نیز برای بالا بردن مجازی قیمت مسکن و ایجاد شوک، وام 25 میلیون تومانی خرید را به 160 میلیون تومان در عرض سه سال افزایش داد، هرچند برخلاف میل آخوندی و عبده تبریزی که سرمایه گذاران جدی مسکن خصوصی محسوب می شوند، با استقبال مردم مواجهه نشد و در عرض یک سال میزان حجم وام دریافتی مردم از 14 هزار میلیارد تومان در سال 93 به 2 هزار میلیارد تومان در سال 94 کاهش یافت.
در پروژه های انبوه سازی خصوصی واسطه نقش مالک را دارد، که در مسکن مهر به نقش مدیریتی نزول کرده است که این امر موجب مشارکت بیشتر مردم شده است.
مساله دیگر که از مزایای شکل گیری طرح مسکن مهر بوده است، ضربه گیر بودن آن در مقابل افزایش تورم بوده است. برای درک این مساله کاهی است به دو گزاره زیر توجه کنید.
گزاره یک: در سه دهه گذشته دو شوک ارزی را در کشور شاهد بودیم. شوک اول در دولت هاشمی رفسنجانی و شوک دوم در دولت احمدی نژاد.
قیمت دلار در ابتدای دولت سازندگی 120 دلار بوده که با شوک ارزی سال 74 به 478 تومان در سال 76 رسید و 370 درصد افزایش یافته است. همچنین قیمت دلار در ابتدای دولت احمدی نژاد 904 تومان بوده است که به 3405 تومان در سال 1392 رسیده است. در هر دو دوره افزایش بیش از 350 درصدی قیمت ارز را شاهد بودیم.
مسکن مهر از نگاهی دیگر / تعلل آخوندی در مسکن مهر، مردم را از چه نعمتی محروم ساخت؟
گزاره دوم: جایگاه بخش مسکن در اقتصاد کلان دومین گزاره است. در تمامی 37 سال گذشته به جز اوایل 88 تا اواخر 92، درصد تغییرات مسکن، سوخت و روشنایی از میزات تغییرات شاخص کل بالاتر بوده است. این استثنا در سال های 88 تا پایان 92 تنها یک دلیل دارد و آن هم طرح مسکن مهر است که باعث کاهش جدی تورم در بخش مسکن شده بود و با کاهلی و تاخیر دولت یازدهم در پیگیری ادامه آن، روند شروع شده در دولت قبل، منقطع شد.
مسکن مهر از نگاهی دیگر / تعلل آخوندی در مسکن مهر، مردم را از چه نعمتی محروم ساخت؟
نتیجه ای که می توان از دو گزاره فوق گرفت این است که مسکن مهر ضربه گیر و کاهنده تورم است؛ چرا که با وجود شوک ارزی مشابه در دولت هاشمی رفسنجانی و احمدی نژاد، تورم در دولت هاشمی رفسنجانی در زمان شوک به 49.4 درصد رسید و این میزان در دولت احمدی نژاد به 35 درصد و با قطع شدن مسیر طی شده در دولت قبل و پیشی گرفتن درصد تغییرات مسکن از شاخص کل از سال 93، امکان افزایش غیرقابل کنترل تورم با یک شوک اقتصادی دیگر (که می تواند ناشی از نقدینگی بیش از 1200 هزار میلیارد تومانی باشد) وجود دارد.
