به گزارش سلامت نیوز، روزنامه قانون نوشت: روزگاري شهريار با باغ‌هاي سرسبزش به نگين سبز استان تهران معروف بود؛ اما با قطع حقابه شهريار از سدكرج، عدم اختصاص حقابه از سد طالقان و هجوم انبوه‌سازان، ديگر اثري از آن نگين سبز به‌چشم نمي‌خورد. برداشت بی‌رویه آب در سال‌های اخیر تمامي دشت‌های هشت‌گانه تهران را دشت ممنوعه كرده است. مرگ آب‌خوان‌ها هم‌زمان با فرونشست زمين ایجاد می‌شود و در اين زمان است كه استان تهران تمامي مخازن آب زیرزمینی را از دست مي‌دهد. سازمان‌هاي جهاني به‌همراه كارشناسان محيط‌زيست و مديريت منابع آبي، بارها نسبت به بحران آب در ايران هشدار داده‌اند اما گويا به‌گفته دكتر كردواني، پدر علم كويرشناسي ايران« كسي باور نمي‌كند آب نيست». براساس آمار یک مقام مسئول در وزارت نیرو، ميزان فرونشست در دشت ورامین ۱۳سانتی‌متر، در دشت ری ۲۵سانتی‌متر، در دشت تهران ۱۴سانتی‌متر و در دشت شهریار ۳۶سانتی‌متر ثبت شده است.
تخريب زيرساخت‌ها با فرونشست در ورامين
فرونشست در دشت ورامین موجب ترک‌های عمیق شده است که بر اثر آن میله‌های چاه‌های آب از زمین بیرون آمد و تاسیسات زیربنایی شهری و روستایی را تهدید می‌کند.
دشت شهريار، ركوردار بالاترين ميزان فرونشست در استان تهران است. اين مساله از آنجا ناشی شد که حقابه این شهرستان از سد کرج قطع و شهر ناچار شد از منابع زیرزمینی برداشت کند که محدود و البته در حال پایان است. در کنار اين مساله، پروژه‌هاي انبوه‌سازی بدون توجه به امکان تامین آب، باعث افزایش میزان مصرف شده است. مصرفی که حتی حالا نیز به سختی می‌توان منابع آن را تامین کرد.شهرستان شهریار با داشتن باغ‌های سرسبز و اراضی کشاورزی فراوان روزگاري به نگین سبز استان تهران معروف بود. اين روزها با رشد بالاي مهاجرت و هجوم انبوه‌سازان، ديگر خبري از اين نگين سبز نيست.
حقابه‌ای که اختصاص نیافت
50 سال پیش سد کرج با هدف تامین آب شرب مردم شهر تهران و مهار سیلاب‌های فصلی احداث شد. در ابتدا شهرستان‌های همجوار مانند شهریار نیز از این سد حقابه‌ای داشتند. اما با افزایش جمعیت در شهر تهران و کرج این حقابه قطع و قرار شد از سد طالقان به این شهرستان حقابه‌اي اختصاص داده شود. البته این هم به فراموشی سپرده شد.
براساس آمار، چاه‌های آب موجود در شهريار جوابگوی جمعیت اين شهرستان نیست، زیرا تنها مصرف کننده آب این شهرستان مشترکان آبفا نیستند، بلکه اراضی کشاورزی و باغ‌ها هم از آب همین چاه‌ها برای کشاورزی استفاده می‌کنند. به‌دلیل نبود مدیریت در شهرسازی و عدم اختصاص حقابه شهریار، تمامی استحصال آب از طریق چاه‌های آب صورت می‌گیرد که اين مساله موجب افت سفره‌های زیرزمینی شده است. به‌عنوان مثال، در منطقه‌اي از شهرستان شهريار در سال 82 در سطح 120 متری آب بوده است، اما اکنون به 140 متری رسیده است؛ یعنی20 متر افت سفره‌های زیرزمینی داشته‌ايم.
خطر مسدود شدن آب خوان‌ها
درگذشته با اختصاص حقابه از سد کرج این سفره‌های زیرزمینی از شهريار تغذیه می‌شد. اما با قطع حقابه سد کرج و نبود جایگزین، عملا این سفره‌ها تغذیه نمی‌شوند. همچنين با ساخت و سازهای صورت گرفته در شهريار، روان‌آب‌هاي فصلي در اين شهرستان جذب زمين نمي‌شوند و به سمت رباط کریم می‌روند. تمامي این عوامل دست به دست هم داده‌اند که سفره‌های زیرزمینی تغذیه نشوند و هر سال متراکم‌تر شوند. خطري كه دشت شهريار را تهديد مي‌كند، فرونشست و مسدود شدن آب‌خوان‌هاست. با افت فشار آب، با كوچك‌ترين تکان بر اثر زمین‌لرزه يا عوامل ديگري، زمين نشست می‌کند. هنگامي‌كه این اتفاق رخ دهد، تمامی آب‌خوان‌های شهريار را مسدود می‌کند. آن زمان حتی اگر آب سد کرج را نیز در دشت شهریار جاری کنیم، آب جذب نمی‌شود، بلکه روان می‌شود. به‌گفته كارشناسان، نگرانی‌ها بیشتر برای آیندگان است که با فرونشست زمين، بعد از آب شیرین به آب شور و بعد از آن هم به آب تلخ برسند که دیگر قابل مصرف نیست.
انبوه‌سازي‌هاي بي‌حساب
درچند سال اخیر شاهد احداث پروژه‌های انبوه‌سازی بسیاری در شهرستان شهريار بوده‌ایم که این ساخت و ساز بیش از ميزان منابع آبي موجود در این شهرستان است. به عنوان مثال در فاز یک اندیشه، ویلاهای هزار متری وجود داشته‌اند كه اکنون به آپارتمان تبدیل شده‌اند. درمواردی حتي یک ویلا به 62 واحد تبدیل شده است. جمعيتي كه به يك‌باره اينچنين به شهرستان شهريار تحميل شده است، هيچ‌گاه با زيرساخت‌ها و منابع آبي آن تناسب نداشته است و به همين دليل امروز شاهد بحران كم‌آبي در تمامي شهرهاي اين شهرستان هستيم. به‌گفته كارشناسان، سطح سفره‌هاي زيرزميني به‌شدت كاهش يافته است. اين اتفاق موجب فرونشست زمين و در نهايت فرو ريختن جدار چاه‌ها و ورود رسوبات به پمپ‌هاي چاه آب و تخريب آن‌ها شده است. اراضی کشاورزی و باغات طی چند سال اخیر به‌شدت در حال تخریب هستند و اينكه غالب اين اراضي مستعد در نواحي قرار دارند كه معمولا فضاهاي مسكوني در بستر آن‌ها شكل گرفته، بر سرعت این تخریب می‌افزاید.
چاه‌هاي داير و اراضي باير
چاه‌هاي داير در اراضي باير يكي از مشكلات مديريت منابع آبي شهريار است. درحال حاضر بسیاری از باغ‌ها و اراضی کشاورزی اين شهرستان بایر شده‌اند، اما هنوز چاه‌های آب اين اراضي دایر است. از آنجا که حفر چاه آب طبق ضوابط اداری، قوانین و حریم مشخصی دارد و بايد حريم چاه آب رعايت شود، اين مساله موجب شده كه اداره آبفا برای حفر چاه‌های جدید با مشکل مواجه شود. از يك سو، چاه‌هاي موجود در شهرستان شهريار جوابگوی جمعیت فعلي نیست و از سوي ديگر ساخت پروژه‌هاي انبوه‌سازي و مسكن مهر در اين شهرستان بر تعداد جمعيت افزوده است. كمبود چاه آب و افزايش جمعيت، مسئولان اين شهرستان را در تامين آب با چالش‌هاي جدي مواجه كرده است. هر روز باتوجه به کاهش ذخایر آبی اين مشكلات حادتر می‌شود. به‌نظر مي‌رسد تنها راه‌حل این مشکل، استفاده بهينه از منابع آبي موجود است. يكي از اين منابع چاه‌هاي آب در اراضي باير است. بررسی پروانه‌های چاه‌هاي آب موجود در شهرستان شهريار و ابطال چاه‌های اراضی بایر كه عملا به‌دليل باير بودن اراضي كشاورزي بلا‌استفاده مانده است، مي‌تواند تاثير بسياري در حل مشكل كم‌آبي اين شهرستان داشته باشد.
سلامت نیوز: دشت شهريار، ركورددار بالاترين ميزان فرونشست در استان تهران
