افتاده‌اند کف بازار، ریز و درشت. دلالان را می‌گویم؛ همان‌هایی که نه خودشان تولید‌کننده هستند، نه کالایی دارند و نه قرار است خریدار نهایی باشند. میانجی‌گرانِ کف بازار که پای‌شان می‌آید وسط خریدار و فروشنده و برای جوش‌دادن معامله حق‌الزحمه‌شان را می‌گیرند.
به گزارش صبحانه، در آشفته بازار کنونی نمی‌شود شغلی را نام برد که نبضش به دست دلالان نیفتاده باشد. هر شغلی دلال مخصوص به خودش را دارد، از جابه‌جایی بازیکنان در تیم‌های ورزشی، بازار تره‌بار، پوشاک، ارز و دلار، مسکن و خودرو تا فروش اعضای بدن. دست روی هر کار یا کالایی بگذاری باید از پروسه دلالانش عبور کنی.
دلالان چه تأثیری بر قیمت‌های کالا در بازار می‌گذارند؟
آذرماه همین امسال بود که کشاورزان هرمزگانی به نشان اعتراض گوجه‌فرنگی‌های‌شان را وسط جاده رها کردند. اعتراض آنها به دلالان محصولات کشاورزی بود. آنها اعتراض سر داده بودند که دلالان آمده‌اند و واسطه‌ای بین کشاورزان و بازار شده‌اند و همین موضوع باعث شده محصولات‌شان را به قیمت واقعی نخرند.
بازی دلالان غیرمجاز
دلال در لغت به معنای میانجی بین فروشنده و خریدار و كسی كه با دریافت حقی معین، واسطه میان خریدار و فروشنده می‌شود، تعریف شده است. در اصطلاح حقوق تجارت نیز دلال، كسی است كه با دریافت حق معینی واسطه بین خریدار و فروشنده می‌شود. در دلالی، مقررات وكالت اجرا می‌شود، همچنین همه اقسام عملیات دلالی، تجاری محسوب می‌شوند. مراجعه به دلال برای انجام معامله جز در مورد معاملات بورس اجباری نیست و طرفین آزادند به واسطه‌ها مراجعه كرده و با پرداخت مبلغ مختصری حق دلالی، مشتریان معتبر پیدا كنند.
با این‌که در قانون تجارت، دلالی یک شغل محسوب می‌شود و در زمره تاجر و و کیل قرار گرفته است اما در کشور ما خیلی‌ها به‌طور غیرقانونی به این شغل پرحاشیه روی آورده‌اند، چراکه دلالی به‌عنوان یک شغل درآمدزا توانسته است در معاملات بازار تأثیر بگذارد و مخاطبانش را راضی نگه دارد. این درحالی است که در برخی از معاملات و جابه‌جایی‌ها دلالان نقش پررنگی در برهم‌ریختگی روند بازار دارند و مشکلات اقتصادی و حتی اجتماعی فراوانی را به وجود می‌آورند. این روزها انواع و اقسام دلالی در معاملات به چشم می‌خورد و بررسی‌های جدید نشان داده که حتی برخی از دلالان به شبکه‌های مجازی کوچ کرده‌اند.
هر زمان یک کالا برای عرضه با محدودیت روبه‌رو شده یا نوسان قیمت‌ها و نظارت بر بازار از کنترل خارج می‌شود، دلالان نیز نقش پررنگ‌تری در معاملات پیدا می‌کنند. درست مثل وضعیتی که این روزها بر بازار سیاه خریدوفروش ارز حاکم شده است. همین چند روز پیش عباس جعفری‌دولت‌آبادی، دادستان تهران از دستگیری ٥ دلال ارز خبر داد و گفت: «در سال ٩١ و اواخر دولت سابق نرخ ارز از ١٢٠٠ به ٣٨٠٠ افزایش پیدا کرد و بعد از آن مشخص شد که دلالان ارزها را از بانک مرکزی اخذ و توزیع می‌کردند و پس از آن ارزها را مجددا جمع‌آوری کرده و از کشور خارج می‌کردند که در نتیجه یک جریان فساد در زمینه ارز به وجود آمد و چند متهم دستگیر و سپس محکوم شدند. زمانی که در دولت سابق بحران ارز پیش آمد سوءاستفاده‌های کلانی در خریدوفروش ارز رخ داد و اخیرا نیز دوباره در حوزه ارز اتفاقاتی به وقوع پیوسته که البته بانک مرکزی در چند روز گذشته این موضوع را مدیریت و علیه تعدادی از دلالان ارز طرح شکایت کرد. به این ترتیب دادسرای پولی-بانکی در آخرین اقدام ٥ نفر از دلالان ارز را دستگیر کرده که از این افراد یک‌میلیون‌و٨٠٠هزار دلار کشف شده است.»
نارضایتی صاحبان مشاغل
مردم از دلالان بازار راضی نیستند؛ واسطه‌هایی که گاهی طرف خریدار را می‌گیرند و گاهی فروشنده. بستگی به این دارد که نان کدام طرف چرب‌تر باشد و بسته به نوع معامله، مزد ساعتي و دقيقه‌اي مي‌گيرند.
«مافیای قدرت و ثروتند» اینها را حبیب درباره دلالان می‌گوید و درحالی‌که روی نیمکت پارک نشسته و صفحه آگهی روزنامه‌ای را ورق می‌زند به «شهروند» می‌گوید: «یک ماهه دارم دنبال یک ماشین تمیز برای خرید می‌گردم هنوز نتونستم یک ماشین درست و حسابی رو بدون واسطه پیدا کنم! به هر آگهی زنگ می‌زنم یک نفر خودش‌رو واسطه فروش ماشین کرده و یک پولی هم باید به اون بدم. خب اگه می‌خواستم با واسطه ماشین بخرم که می‌رفتم یک نمایشگاه ماشین و روزنامه‌رو بی‌خیال می‌شدم. من نمی‌دونم چه داستانیه که دست روی هر کاری میزارم پای یک دلال میاد وسط.»
کارشناسان اقتصادی و بازار معتقدند وقتی تقاضا در بازار خودرو افزایش پیدا کند و از طرفی عرضه کم شود، فرصت خوبی به دست دلالان می‌افتد و آنها می‌توانند به راحتی حواله خودروهای پیش‌فروش‌شده را با قیمت بالایی به فروش برسانند. آذرماه امسال نیز دکتر منصور معظمی معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت و رئیس هیأت عامل سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران طی ارسال نامه‌ای به مدیران عامل شرکت‌های ایران خودرو و سایپا از آنان خواست در جهت حذف اختلاف میان قیمت رسمی فروش خودروهای این دو شرکت با قیمت بازار تلاش کنند. در بخشی از نامه دکتر معظمی به مدیران عامل دو شرکت ایران خودرو و سایپا آمده بود: «نظر به استفاده قشر محروم از خودروهای داخلی، در جهت تقویت عرضه اینترنتی خودروها تلاش بیشتر شود و همچنین در فروش خودرو به مصرف‌کنندگان اصلی از طریق شبکه نمایندگی‌های مجاز اقدام شود تا با حذف بازار دلالی، محصولات با قیمت‌های مصوب در اختیار هموطنان قرار گیرد.»
این‌روزها نارضایتی از قیمت‌ها و حضور دلالان تنها به بازار ارز و خودرو ختم نمی‌شود. میوه‌فروش‌ها نیز چندین سال است که به پدیده دلالی در شغل‌شان دچار هستند. آقای فضلی پیرمرد خمیده‌ای که از کودکی در مغازه میوه‌فروشی پدرش کار می‌کرده و حالا چند دربند مغازه میوه‌فروشی به ارث رسیده‌اش را به دست نوه‌هایش داده تا برایش بچرخانند نیز از دلالان بازار میوه و محصولات کشاورزی دل خوشی ندارد: «آن موقع‌ها که جوان بودم و در مغازه پدرم کار می‌کردم هرگز اسم دلال به گوشم نخورده بود. حالا اما روزی صد بار باید با هر کدام‌شان درگیر شوم. هر روز صبح که می‌رویم بازار تا برای مغازه‌مان میوه و سبزیجات بیاوریم، متاسفانه دلالان یا قبل از ما رسیده یا فروشنده محصول را راضی کرده‌اند تا جنسش را مستقیم به ما نفروشد. این وسط هم یک پولی به جیب می‌زند و به قیمت چند برابر محصولات را به امثال من می‌فروشد.»
با این حال هرچه هست این روزها نبض بازارهایی است که افتاده است به دست واسطه‌گران بازار. آمده‌اند بین خریدار و فروشنده و هیچ‌کس نمی‌داند آیا وجود آنها برای بازار معاملات لازم است یا خیر؟
برای مشاهده همه باغ ویلا ها ، کلیک کنید
