به گزارش رادیو سهام، بعد از کلی حاشیه و جنب و جوش در بازار رهن و اجاره بود که پاییز به پایان رسید. حالا بعد از حدود پنج سال رکود و کمتحرکی در بازار خرید و فروش خانه تازهترین گزارش بانک مرکزی نیز از بالا رفتن تعداد معاملات مسکن در آذر ماه حکایت میکند؛ آماری که نشان میدهد تعداد معاملات آپارتمانهای مسکونی پایتخت در آخرین ماه از پاییز به ۱۷٫۸ هزار واحد مسکونی رسیده است. بانک مرکزی نیز در حالی از افزایش ۵۰٫۲ درصدی رشد معاملات مسکن در آذر ماه امسال نسبت به ماه مشابه سال گذشته حکایت میکند که چند روز گذشته نیز حسام عقبایی، رئیس کمیسیون تخصصی مشاوران املاک کل کشور، حال و روز مسکن در فصل خزان را توام با رشدی آرام و نامحسوس توصیف کرده بود. او در گفتگو با «همدلی»، فضای بازار مسکن را همراه با رکودی که از سال ۹۲ باقی مانده توصیف کرده و گفته بود: «رشد نامحسوس و آرام از پاییز شروع شده و در زمستان نیز تداوم دارد؛ ولی هنوز سیر صعودی به خود نگرفته است.»
خبر رونق مسکن آنهم بعد از سالها کسادی بازار هنوز از نظر بسیاری از کارشناسان و جامعه باورکردنی نیست. اما با این همه در میان گفت وگوهای روزمره مردم در مکانهای عمومی، از تاکسی گرفته تا اتوبوس، مترو و صفهای انتظار در بانکها عدهای هستند که از رونق این بازار حکایت میکنند و بنظر میرسد هیجانی شدن بازار را با تمام وجود لمس کردهاند. حتی در لابهلای اخبار سایتهای خبری و کانالهای تلگرامی نیز سوالاتی از این قبیل که واقعا مسکن رونق گرفته یا تنها گرفتار گرانی شده به چشم میخورند. همین دیروز بود که خبرآنلاین نیز با طرح این سوال که «آیا رونق مسکن را احساس کردهاید؟» به چالش کشید تا مردم از درد دلهای خود بنویسند.
یکی از کاربران به نام امیر، گفته بود: «وقتی ساز و کاری برای قیمت گذاری مسکن وجود ندارد صرفا با گفتن رونق مسکن، بنگاه دارها شروع به افزایش قیمت واحدهای مسکونی میکنند، اما صرفا با یک بررسی می توان به اختلاف فاحش بین قیمتهای خانههای یک محله و منطقه پی برد؛ بنابراین با ایجاد چنین جو روانی در بازار، نگرانی از افزایش هر چه بیشتر قیمتها به میان مردم آمده و از ترس از گرانی افراد را وادار به خرید میکند.» به گفته برخی از افراد بالا رفتن قیمتها نشان دهنده رونق نیست؛ زیرا عدهای با این افزایش قیمتها از خرید خانه برای همیشه جامیمانند. تا بوده همین آشفتگیها در بازار مسکن وجود داشته است. گویی هر فردی در هر محلهای اختیار این را دارد تا برای قیمت ملک خود تصمیم گیری کند.
در این میان برخی از مشاوران املاک نیز در تنور این گرانیها دمیده و خلاصه گرانی در این بازار بیداد میکند. با چنین اوضاعی رویای خانهدار شدن هر روز از مردم دورتر شده و بخش بزرگی از افراد جامعه همچنان در صف خرید خانه درجا میزنند. اینکه اصلا چه قاعده و اصولی برای قیمتگذاری ملک در ایران وجود دارد سوال مهمی است که گاهی از زبان مردم شنیده میشود. عقبایی چند روز گذشته پاسخ این سوال را به «همدلی»، داده بود؛ «قیمت ملک براساس سلیقه بازار و توازن بین عرضه و تقاضا تعیین میشود. یعنی هر چه تولید و عرضه مسکن بیشتر باشد، قیمت ها نیز کاهش مییابد. به عبارتی با افزایش عرضه می توان بازار رقابتی و قابل نظارتی را ایجاد کرد.
این در حالی است که با کاهش عرضه و افزایش تقاضا قیمت ها افزایش مییابند.» یکی هم گفته: « فقط در سایتها و خبرگزاریها خبر رونق منتشرشد و قیمتها حدود ۳۰ درصد بود ولی در واقعیت رونقی در کار نبوده است. حتی مشاوران املاک بر خلاف همیشه میگویند که رونقی در کار نیست.» حسین گفته: «مدتهاست که مراکز مختلف خبری مثل خبرگزاریها و سایتهای داخلی هرچند مدت یکبار خبری درباره رونق و شکوفایی بازار مسکن میزنند ولی همیشه نتایج آن بر عکس تحولات واقعی است یعنی واقعا کسی نیست که یک خبر درست وحسابی از روند تحولات مسکن بده یعنی واقعا کسی نیست.»
شکافی عمیق میان قدرت خرید و قیمتها
مسکن رونق گرفته است. این را میتوان از زبان آمار، فعالان بازار و حتی برخی از افراد جامعه نیز شنید. اما رونق مسکن بعد از سالها انتظار، حالا فرصت خوبی را به دست مشاوران املاک داده تا صدای گلههای مردم به افزایش قیمتها بلندتر از همیشه به گوش برسد. در میان نظرات مردمی، تعداد کاربران زیادی را میتوان دید که افزایش حجم معاملات مسکن را قبول نداشته و معتقدند: «مسکن رونق نگرفته؛ این قیمتها هستند که افزایش یافتهاند.» به گفته رضا: « با این فرمانی که یه عده فرصت طلب دست گرفتهاند و قیمتها را به نفع خود بالا میبرند، دوباره شکافی عمیق میان قیمتها و قدرت خرید ایجاد خواهد شد و این بار بازار درگیر رکودی سنگینتر از گذشته خواهد شد.» محمد گفته: « پول ما که به خرید نمیرسد ولی پایان این ماه قرارداد اجاره مون تموم میشود و صاحبخانه گفته باید مبلغی را به به اجاره قبلی اضافه کرد. پول پیش هم قبول نمیکند چون بانکها سود نمیدهند. به قول یکی ازمشاوران در یکی از بنگاههای معاملات املاک صاحبخانهها پول مرغ و گوشت و همه چیز را میخواهند از مستاجر بگیرند.»
نبض بازار در دست دلالان نوپا و سوداگران
عدهای رفتار این روزهای بازار را ناشی از سوءاستفادههایی میدانند که از طرف برخی از دلالان نوپا وجود دارد. یکی از کاربران به نام ابتکار نوشته: «بازارمسکن از دو طرف عرضه و تقاضا تشکیل شده است. در چهار سال گذشته به دلیل ناتوانی مالی طرف تقاضا بازار راکد بود و قیمتها رو به کاهش بود. اما اکنون به خاطر هیجانات کاذب ناشی از بودجه ۹۷ میتوان گفت در توان مالی طرف تقاضا که تغییری رخ نداده است؛ تغییری که بتواند در بازار رونقی ایجاد کند. بنابراین معاملات صورت گرفته تنها بین دلالهای نوپا و سوداگران تازه کار هست که آن هم با گذشت زمان و برگشت رکود مجدد مجبور خواهند شد با قیمتی زیر قیمت خریدشان بفروشند.» محمد نوشته: «به نظر من رونق مورد نظر آمارها و مشاوران املاک به دلیل گرانی است که توسط بسیاری از مشاوران املاک ایجاد شده است.»
بهنام مینویسد: « در محله ما واحدی که هرمتر آن پارسال شهریور ۵ میلیون بود امسال همان واحد را هفت میلیون هم نمیدهند؛ بنظرم مشاوران املاک هم بیتقصیر نیستند تا قیمتها را افزایش دهند.» کاربر دیگری نوشته: «مقصر کسی است که هفت میلیون تومان پول بابت واحدی میدهد که تنها پنج میلیون تومان میارزد وگرنه فروشنده میتواند قیمت را متری ۱۵میلیون تومان هم اعلام کند.» عقبایی جریان سودجوییهای برخی از مشاوران املاک را چند روز گذشته تحلیل کرده و به «همدلی» گفته بود: «سودجویی و مافیا در بخش مسکن همیشه وجود دارد و برخی مشاوران املاک تلاش میکنند تا به این سودجویی ها دامن بزنند و گرانی را وارد کار کنند.
اما با این همه به نظر میرسد که تلاش آنها فایده ای ندارد چون باید مردم توان خرید داشته باشند و نمی توان قیمت ها را بی دلیل بالاتر برد ودر بازار آشفتگی ایجاد کرد. هر چقدر هم قیمت رشد کند، بالاخره باید مردم توان خرید را داشته باشند. باید کسی باشد که با وجود گرانی به سمت خرید برود. پس اینطور جریان ها در اصل واقعیت ندارند. چون هنوز جامعه ظرفیتی برای افزایش بیشتر قیمت ها ندارد.» حسن نوشته: «چرا دولت در زمینه مسکن دخالت نمیکند؟چرا نباید شورای منصفی رو برای قیمت گذاری واقعی ایجاد کنند؟ قیمتها الان فقط توسط دلال و بنگاهی و بسازبفروشها تغییر میکند که آنهاهم فقط فکر جیب خودشان هستند. مگر ساخت یک خانه متری چند تمام میشود که اینقدر اختلاف قیمت بین مناطق وجود دارد؟ اینطور فقط باعث میشوند که مستاجران تا ابد مستاجر بمانند.»
یکی هم نوشته: «در شرایطی که کالاهای اساسی مردم بزرگترین دغدغه آنها شده است، فکر نمیکنم رونق مسکن حتی در صورت تداوم تاثیر چندانی تو زندگی مردم داشته باشد.»
مسکن اینروزها در حالی سوژه داغی در میان بحثهای مردمی شده که آمارهای رسمی از بالا رفتن حجم خرید و فروش حکایت میکنند. این در حالی است که از نگاه بسیاری از مردم این رونقی که حالا رسانهها آن را به تصویر میکشند، آشوبی در بازار ایجاد کرده که بر گرانی و بالا رفتن قیمت رهن و اجاره دامن زده است. ترس از گرانی مسکن در روزهای آینده حالا از زبان مردمی شنیده میشود که سالها برای پایین آمدن قیمتها در انتظار بودند. اینکه مسکن در روزهای آینده به کجا میرود و بالاخره دوران رونق را با چند درصد گرانی طی میکند، سوال مهمی است که ذهن بسیاری از افراد جامعه را درگیر کرده است.
