رئیس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی از احتمال اعمال محدودیت‌هایی برای تعیین عمق گودبرداری‌ها به منظور پیشگیری از فرونشست و فروریزش زمین ...
رئیس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی از احتمال اعمال محدودیت‌هایی برای تعیین عمق گودبرداری‌ها به منظور پیشگیری از فرونشست و فروریزش زمین خبر داد. به گزارش «ایسنا» محمد شکرچی زاده در این رابطه اظهار کرد: وقتی گودبرداری عمیق انجام می‌شود علاوه بر بحث خاک، بحث ایمنی در برابر آتش‌سوزی مطرح می‌شود؛ زیرا وقتی ۹-۸ طبقه زیر زمین ساخته می‌شود، مهار آتش و نجات افراد و خودروهایی که در طبقات زیرین قرار دارند بسیار مشکل است.
شکرچی‌زاده با بیان اینکه مدیریتی از نظر ضوابط ایمنی در گودبرداری‌های عمیق وجود ندارد، گفت: ما حتی رکورد حفاری بیش از ۶۰ متر را در تهران داریم که باید در دستور کار شورای عالی شهرسازی و معماری قرار گیرد که این اقدام دو هفته قبل انجام شده است. لذا قبل از هر نوع خاکبرداری جدی باید ملاحظات شورای عالی شهرسازی و معماری در نظر گرفته شود.
وی با اشاره به خطرات ناشی از گودبرداری‌های غیراصولی، گفت: متاسفانه در سطح کشور با تلفات ناشی از ریزش دیواره‌های گود مواجهیم و غالبا اصول فنی گودبرداری لحاظ نمی‌شود. به‌طور مثال چندی پیش در شهرک غرب با ریزش مواجه شدیم؛ زیرا پایدارسازی دیواره‌های گود به نحو مناسب انجام نشده بود و یک جریان آب زیرسطحی هم در آنجا بود که شیروانی‌ها را ناپایدار کرد و باعث ریزش خاک شد.
شکرچی‌زاده علت حادثه شهران را نیز عدم ارزیابی دقیق از وضعیت خاک و عدم آگاهی از مسیر انشعابات دانست و گفت: در شهران گودبرداری توسط مترو انجام شد که وضعیت خاک غیرچسبنده درشت دانه باعث فروریزش خاک در مترو شد و گودالی بزرگ ایجاد کرد. این گودال به قطع و پاره شدن شبکه اصلی گاز و برق انجامید که آتش‌سوزی صورت گرفت. رئیس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی ضمن تشریح دلایل آب شستگی در لایه‌های آبرفتی که موجب فرونشست یا فروریزش در شهر تهران می‌شود، اظهار کرد: به دلیل شیبی که در دامنه البرز تا پایین شهر وجود دارد با ساخت طبقات عمقی و تغییر مسیر قنات ممکن است آب پشته کند و به سمت بالا برگردد که موجب آب شستگی در لایه‌های آبرفتی می‌شود و حفره‌هایی تولید می‌کند که منجر به فرونشست یا فروریزش خواهد شد.
وی با بیان اینکه در شهر تهران با پدیده فرونشست به‌صورت عمومی مواجه نیستیم، در عین حال گفت: با توجه به جنس خاک این شهر که عمدتا از آبرفت‌های جوان با چسبندگی نسبتا کم تشکیل شده در بعضی نقاط به‌صورت موضعی که دارای خاک‌های ریزدانه‌ای هستند با این مشکل مواجهیم. شکرچی زاده دلیل اصلی فرونشست را برداشت غیرکارشناسانه و بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی دانست که باعث تغییر در فشار حفره‌ای اجزای تشکیل‌دهنده خاک شده و به فرونشست یا فروچال در تهران انجامیده است.
وی افزود: از سوی دیگر قنات‌های قدیمی در شهر تهران وجود دارد که تعدادی از آنها شناخته شده، تعدادی به دلیل کم‌آبی مسدود، برخی نیز به مسیر فاضلاب تبدیل و دچار فروریزش شده است. همچنین برخی آب‌های زیرسطحی از لحاظ مورفولوژی باید سنجیده شود. به همین لحاظ هر نوع اقدام عمرانی که بخواهد در زیر سطح زمین انجام شود باید این ملاحظات را در نظر بگیرد. معاون وزیر راه و شهرسازی با اشاره به عملیات حفر تونل مترو و گودبرداری‌های انجام شده برای تامین پارکینگ و بلندمرتبه‌سازی طی سال‌های اخیر گفت: بدیهی است که ساخت مترو جهت استفاده از حمل و نقل عمومی اقدامی لازم برای کلان‌شهر تهران است اما نوعی دخالت در بافت طبیعی زمین محسوب می‌شود که باید مطالعات ژئوتکنیکی و ژئوفیزیکی در این زمینه صورت گیرد.